สายพันธุ์แคคตัส

สายพันธุ์วงศ์แคคตัส พร้อมรูปภาพ สำหรับแยกประเภทไม้แคคตัสเบื้องต้น และข้อมูลอย่างง่าย จะเพิ่มรายละเอียดให้ในบทความย่อย ในบทความนี้พูดถึงเฉพาะที่มีในสวนเท่านั้นครับ

สารบัญ

• Cacteae
  
  • Astrophytum
  • Coryphantha
  • Ferocactus
  • Echinocactus
  • Mammillaria
  • Thelocactus
  • Lophophora
  • Stenocactus
• Cereeae
  • Melocactus
  • Uebelmannia
• Euphorbieae
  • Euphorbia
• Notocacteae
  • Copiapoa
  • Frailea
  • Notocactus
  • Parodia
  • Eriocyse
  • Blossfeldia
• Opuntioidereae
  • Opuntia
  • Tephrocactus
• Pachycereeae
  • Acanthocereus
  • Cephalocereus
  • Echinocereus
• Trichocereeae
  • Gymnocarycium
  • Discocactus
  • Echinopsis
  • Matucana
  • Rebutia
  • Sulcorebutia
  • Weingartia

Cacteae

Astrophytum

• โตเต็มที่ ประมาน 8-10 ซ.ม.
• การให้ดอก ปานกลาง
• ขนาดดอก 4-5 ซ.ม.
• สีดอก เหลืองถึงชมพู

ไม้หัวกลม แตกพูชัดเจน ต้นสีเขียว ตามตาจะมีตุ่มขนสีขาวอาจมีหนามอยู่ในขนตามสายพันธุ์ อาจมีลายจุดสีขาวหรือไม่ก็ได้ บางครั้งลายจุดสีขาวอาจเรียงตัวติดกันเป็นรูปตัว V

Coryphantha

• โตเต็มที่ 20 ซ.ม.
• ขนาดดอก 7-12 ซ.ม.
• สีดอก ขาว เหลือง ชมพูเข้ม

มีชื่อเรียกว่าช้าง ไม้หัวกลม ออกดอกตามซอกหนาม ตุ่มหนามอวบใหญ่ ดอกขนาดใหญ่ สีเหลืองอ่อนถึงชมพูเข้ม ปริมาณหน่อขึ้นอยู่กับสายพันธุ์

Ferocactus

• โตเต็มที่ 20-50 ซ.ม.
• ดอก 5-7 ซ.ม.
• สีดอก เหลือง แดง

แคคตัสต้นใหญ่ โตเต็มที่กว้างได้ถึง 50 ซ.ม. ดอกขนาดใหญ่ แต่อาจดูไม่ใหญ่นักถ้าเทียบกับลำต้น โตค่อนข้างเร็ว ดูแลง่าย โดยปกติไม่มีหน่อ

Echinocactus

ไม้หัวกลม ขนาดใหญ่ เลี้ยงนานก่อนจะเริ่มให้ดอก ให้ดอกเมื่ออายุประมาณ 18-20 ปี ตายยาก เหมาะสำหรับเลี้ยงเป็นคู่บ้านคู่เรือน

Mammillaria

แคคตัสต้นเล็ก เรียกย่อๆ ว่าแมมเป็นที่นิยมในไทย หลายสายพันธุ์มีขนสีขาว ดอกขนาดเล็กออกตามซอกพู หรือใหญ่ 2-3 ซ.ม. สีดอกมีตั้งแต่ขาวถึงชมพู อาจค่อนไปทางเหลือง บางสายพันธุ์แตกหน่อเป็นกอเมื่อโตเต็มที่

Thelocactus

• โตเต็มที่ 20 ซ.ม.
• ดอก 4-7 ซ.ม.
• สีดอก เหลือง ชมพู

แคคตัสขนาดกลาง ตุ่มหนามเรียงเป็นสันชัดเจน หลายสายพันธุ์มีหนามสีเหลืองถึงแดงสด

Lophophora

แคคตัสขนาดเล็ก โตช้า ต้นกลม ไม่มีหนาม แตกหน่อมากน้อยขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ บางสายพันธุ์ต้นจะนิ่มระดับหนึ่ง อย่าตกใจรีบปาดนะครับ

Stenocactus

มีชื่อเรียกว่าคลื่นสมอง สันต้นโค้งเป็นลายคลื่น หนามหลากหลายสวยงาม ดอกขนาดเล็ก

Cereeae

Melocactus

แคคตัสขนาดกลาง เมื่อโตเต็มที่จะออก Cephalium และจะเป็น Cephalium ที่โตแทนต้น โดยปกติจะไม่มีหน่อ ดอกเล็ก ติดเมล็ดง่าย

Uebelmannia

แคคตัสขนาดเล็ก โตเต็มที่กว้าง 10-15 ซ.ม. ต้นสีเขียวเข้มถึงดำ ในไทยมีสายพันธุ์ย่อยที่เป็นที่นิยมคือแผงคอม้า ราคาค่อนข้างสูง ให้เมล็ดน้อย

Euphorbieae

Euphorbia

แคคตัสขนาดใหญ่ ต้นเป็นก้านยาว แตกกอง่าย มียางสีขาว ยางออกง่ายมาก ดอกขนาดจิ๋ว ส่วนใหญ่ให้หน่อง่าย

Notocacteae

Copiapoa

โคเปียโป แคคตัสขนาดเล็ก ต้นแข็ง ดอกสีเหลือง

Frailea

เฟรเลีย แคคตัสขนาดเล็ก ดอกสีเหลือง กลีบดอกหนา ติดเมล็ดง่าย บานช่วงเช้า

Notocactus

แคคตัสขนาดกลาง โตเร็ว เนื้ออ่อน หากสูงพับลงมาได้ ดอกสีเหลือง บานได้มากกว่าหนึ่งวัน หนามเป็นสันชัดเจน

Parodia

แคคตัสหัวค่อนข้างกลม บางสายพันธุ์หนามโค้งเป็นตะขอ ให้ดอกไม่ใหญ่มาก สีเหลืองจนถึงแดง มักออกดอกครั้งละ 1-3 ดอกพร้อมกันที่กลางหัว ให้ดอกง่าย ตุ่มหนามสลับคล้ายสัปปะรด

Eriosyce

Blossfeldia liliputiana

Blossfeldia มีสายพันธุ์ย่อยสายพันธุ์เดียวคือ liliputiana ต้นออกหน่อเป็นกอติดกันแน่น

Opuntioideae

เป็นวงศ์ย่อยของแคคตัส กลุ่มนี้เป็นไม้ที่แตกหน่อเป็นกอใหญ่

Opuntia

• โตเต็มที่ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์
• สีหนาม ขาว เหลือง แดง

ไม้แผ่นแบน มีชื่อเล่นว่าหูกระต่าย ขนาดต่อแผ่นขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ มีจุดหนามเล็กๆ กระจายอยู่ทั่วแผ่น หลุดติดมือง่ายทำให้คัน หนามมีสีขาว เหลือง แดง ดอกสีเหลืองไม่ค่อยให้ดอก สามารถหักแผ่นชำเพื่อขยายพันธุ์ได้ เลี้ยงง่าย

Tephrocactus

แคคตัสกลมๆ ขนาดเล็ก แตกหน่อเป็นกอ มีหนามเล็กๆ ทั่วหัว หน่อหลุดง่าย โตช้ามาก เลี้ยงง่าย

Pachycereeae

แคคตัสทรงสูง ต้นใหญ่

Acanthocereus

แคคตัสทรงสามเหลี่ยม ข้อยาว ออกดอกบานตอนกลางคืน มีดอกไม่บ่อยนัก

Cephalocereus

มีสายพันธุ์ย่อยที่รู้จักกันในชื่อพ่อเฒ่า มีขนสีขาวปกคลุมต้น มีหนามอาจสั้นหรือยาวทะลุขนออกมาขึ้นอยู่กับสายพันธุ์

Echinocereus

ไม้ขนาดกลาง ให้ดอกใหญ่ สีเหลือง

Trichocereeae

Cleistocactus

ไม้ตรง ยาว หนามมีหลายสี ออกหนามมากจนเห็นเป็นสีปกคลุมทั้งต้น ก้านอาจยาวได้ถึง 2 เมตร โตค่อนข้างเร็ว

Gymnocalycium

• โตเต็มที่ 15 ซ.ม.
• การให้ดอก ง่าย
• ขนาดดอก 2-3 ซ.ม.
• สีดอก ขาวถึงแดงสด

ไม้หัวกลม เหมาะสำหรับมือใหม่ เลี้ยงง่ายตายยาก (หากไม่ใช่สายพันธุ์พิเศษ) โตไม่เร็วมากนัก และช้าลงหากไม่ใช่สีเขียว ให้ดอกง่าย ชอบอากาศร้อน

มีความพิเศษสำหรับต้นด่างคือยิมโนด่างมีหลากหลายสี ต่างกับสายพันธุ์อื่นที่มักจะด่างเพียงแค่สีเหลือง หากลายสวยมากราคาพุ่งสูงได้ถึง ุ6-7 หลัก

Discocactus

แคคตัสขนาดกลาง ทรงกลมแป้น ดอกสีขาว มีกลิ่นหอม ดอกบานตอนกลางคืน หากเลี้ยงหลายต้นมักบานในคืนเดียวกันหรือไล่เลี่ยกัน โตเต็มที่จะมี Cephalium ที่ยอด โดยปกติจะไม่มีหน่อ เป็นอีกต้นที่ทรงสวยครับ

Echinopsis

• โตเต็มที่ 15-20 ซ.ม.
• หลังจากโตเต็มที่ เติบโตแนวตั้ง
• การให้ดอก ง่าย
• ขนาดดอก 10-25 ซ.ม.
• สีดอก ขาว เหลือง ชมพู แดง ม่วง

แคคตัสสำหรับคนชอบดอก ให้ดอกที่ใหญ่ที่สุด มีสีสันหลากหลายตั้งแต่ ขาว เหลือง ชมพู แดง ม่วง บางดอกอาจมีหลายสีในดอกเดียว เลี้ยงง่าย แต่มีตำหนิง่ายจากสาเหตุต่างๆ โตไว ทนทาน เหมาะสำหรับมือใหม่

Lobivia

• โตเต็มที่ 5-12 ซ.ม.
• หลังจากโตเต็มที่ แตกหน่อ / เติบโตแนวตั้ง
• การให้ดอก ค่อนข้างง่าย
• ขนาดดอก 3-7 ซ.ม.
• สีดอก ขาว เหลือง ชมพู แดง ม่วง

แคคตัสอีกชนิดสำหรับคนชอบดอก เป็นสายพันธุ์ย่อยของ Echinopsis ดอกไม่ใหญ่มาก แต่ให้ดอกง่าย ขนาดต้นเล็กกะทัดรัด ให้หน่อดี

Matucana

ไม้หัวกลมขนาดเล็ก หนามยาว ดอกสีส้มจนถึงม่วง ออกเป็นก้านยาว หนามยาว บางครั้งจะไม่มีหนาม

Rebutia

ไม้ต้นเล็ก ต้นแตกเป็นทรงกอ ต้องระวังเรื่องน้ำกับราก หากจับแรงต้นอาจช้ำได้ง่าย เมื่อช้ำให้รอแผลแห้งจึงค่อยรดน้ำ ดอกขนาดเล็ก หนามอ่อน มีสายพันธุ์ใกล้เคียงกันคือ Sulcorebutia และ Weingartia อาจมองสับสนผิดกันได้ง่ายในบางสายพันธุ์ที่คล้ายกัน

Sulcorebutia

อีกหนึ่งสายพันธุ์ใกล้เคียงกับ Rebutia ตุ่มหนามเป็นแถบยาว หนามสั้น

Weingartia

สายพันธุ์ใกล้เคียงกับ Rebutia สามารถแยกด้วยตุ่มหนามใหญ่ หนามแข็งยาวออกมา ดอกสีเหลือง ให้ดอกไม่ยากนัก